عشای رَبّانی یا شام خداوند یا آیین سپاسگزاری یکی از هفت‌آیین مقدس (هفت‌راز) است که تقریباً در تمام فرقه‌های مسیحیت به انجام می‌رسد. به آن تقسیم مقدس (Holy Communion)، راز محراب (the Sacrament of the Altar)، راز خجسته (Blessed Sacrament) هم گفته شده‌است.
شیوه اجرای این آیین در میان فرقه‌های مختلف مسیحیان اندکی متفاوت است، اما چند مسئله در میان تمام فرقه‌ها مشترک می‌باشد.
منشا این آیین به آخرین شامی بازمی‌گردد که عیسی مسیح در شب دستگیری خود توسط سربازان رومی با حواریون خود خورد. از آنجا که سرشت او با سرشت «خداوند» یکی است، وی از جریان کامل خیانت «یهودا اسخریوطی» به خود، دستگیری‌اش و در نهایت قربانی شدنش از طریق مصلوب شدن برای گناهان نوع بشر با خبر بود. به همین خاطر مراسم این شام (که به «شام آخر» معروف است) محل آخرین و مهم‌ترین آموزه‌های مسیح شد.
در انجیل متی فصل ۲۶ آیات ۲۶تا۲۸ چنین آمده است:
چون هنوز مشغول خوردن بودند، عیسی نان را برگرفت و پس از شکرگزاری، پاره کرد و به شاگردان داد و فرمود: «بگیرید، بخورید؛ این است بدن من.» سپس جام را برگرفت و پس از شکرگزاری آن را به شاگردان داد و گفت: «همهٔ شما از این بنوشید. این است خون من برای عهد [جدید] که به‌خاطر بسیاری به‌جهت آمرزش گناهان ریخته می‌شود.
زمان این مراسم، در شب عید «پِسَح» (عید فطیر) یهودیان بود.
در شاخهٔ کاتولیک این باور وجود دارد که نان و شراب اجزای اصلی عشای ربانی‌اند و با سخنان مسیح و استمداد از روح‌القدس حقیقتاً تبدیل به جسم و خون عیسی می‌شوند. نان و شراب در خلال مراسم عشای ربانی، ماهیت وجودی و مفهوم طبیعی خود را به عنوان غذای جسم از دست می‌دهند و ماهیت معنایی جدیدی می‌یابند. آن‌ها اکنون نشانه‌های واقعیت یافته‌ای از حضور شخصی و تقدیم خود از سوی عیسی مسیح هستند.این آموزه یعنی تبدیل نان و شراب توسط دعای کشیش به بدن و خون مسیح را اصطلاحاً «تبدّل جوهر» می‌نامند. همچنین بنا بر سنت کلیسای کاتولیک، این آیین هر یکشنبه در کلیسا برگزار می‌شود.
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد